Sáng 5/4 (tức 1/3), tại chùa Thanh Mai (xã Hoàng Hoa Thám, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương) diễn ra lễ khai hội truyền thống chùa Thanh Mai năm 2019.
Dự lễ khai hội có đồng chí Nguyễn Văn Hồng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy thành phố Chí Linh; đồng chí Nguyễn Đức Hóa, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Chí Linh; lãnh đạo UBND thành phố, lãnh đạo các ban, ngành, đoàn thể thành phố; lãnh đạo xã Hoàng Hoa Thám, đông đảo nhân dân và du khách thập phương.
Sau phần lễ rước bộ, ban tổ chức lễ hội đã tiến hành nghi thức lễ tưởng niệm 689 năm ngày viên tịch của Đệ nhị tổ Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, Thiền sư Pháp Loa Tôn giả, người có công lao lớn trong việc phát triển Thiền phái Trúc Lâm.
Người dân rước lễ vào chùa Thanh Mai. Ảnh: Báo Hải Dương điện tử
Ông tên thật là Đồng Kiên Cương sinh năm 1284 tại hương Cửu La, huyện Nam Sách (nay là phường Ái Quốc, TP Hải Dương). Năm 1304, trong một lần thuyết pháp qua hương Cửu La. Tại đây, ông xin yết kiến ra mắt Phật Hoàng Trần Nhân Tông và xin được theo tu tập. Phật Hoàng nhận làm đệ tử cho theo tu tập học đạo và ban cho tên là Hỉ Lai.
Sau đó không lâu, ông được Điều Ngự dẫn lên liêu Kỳ Lân ở Côn Sơn cho thụ giới Tỳ kheo và giới Bồ Tát rồi ban cho Pháp hiệu là Pháp Loa Tôn Giả. Tại Am Ngọa Vân ở Yên Tử, Điều Ngự lấy y bát giao cho Pháp Loa. Năm 1307, Pháp Loa đứng đầu trong các thị giả của Điều Ngự. Lúc này ông 24 tuổi.
Ngày 1 tháng giêng năm 1308, tại chùa Siêu Loại, Trúc Lâm Đệ Nhất Tổ Trần Nhân Tông trao quyền nối dòng thừa kế cho Pháp Loa. Ông trở thành vị tổ thứ hai của Thiền Phái Phật giáo Trúc Lâm, khi mới 25 tuổi. Cũng năm đó, Quốc sư vâng mệnh Điều Ngự làm lễ nối pháp trụ trì chùa Cam Lồ, chùa Siêu Loại và làm chủ sơn môn Yên Tử. Tháng 11 năm 1308, Điều Ngự viên tịch, Quốc sư phụng mệnh cung nghinh xá lỵ về kinh đô. Trở về núi, Thiền sư soạn lại những bài tụng của Điều Ngự lúc ở Thạch thất, làm thành sách “Thạch thất mỹ ngự”.
Hơn hai mươi năm chủ trì thiền phái Trúc Lâm, Quốc sư kiểm lại những công việc Phật sự: Đúc tượng Phật kể cả lớn và nhỏ có hơn 1300 pho, tạo đại già lam được 2 ngôi, xây tháp được 5 ngọn, lập tăng đường hơn 200 sở, độ tăng và ni hơn 15.000 người, in được một bộ kinh Đại Tạng, đệ tử đắc pháp hơn 3000 người, thành Đại pháp sư có 6 vị.
Đương thời, Pháp Loa biên soạn nhiều sách Phật học như “Tham thiền chỉ yếu”, “Pháp nguyện văn”. Quốc sư còn viết “Đoạn sách lục”, một bản niên phả khá chi tiết về cuộc đời và hành trạng của Điều Ngự Đầu Đà Trần Nhân Tông. Ngoài ra, ông cũng chú giải một số bộ kinh như “Kim cương đại trường đà la ni kinh”, “Tán pháp hoa kinh khoa sớ”, “Bát nhã đa tâm kinh”... Phần lớn trước tác Phật học của Quốc sư đến nay đều đã thất lạc, chỉ còn một phần “Đoạn sách lục” và một phần sách “Tham thiền chỉ yếu” còn giữ được và in vào bộ sách “Tam tổ Thực lục”
Năm Khai Hựu thứ 2 (1330), Quốc sư phát bệnh và an nhiên thị tịch, thọ 47 tuổi. Đệ tử theo lời phó chúc của Quốc sư đem xá lỵ lên nhập tháp tại núi Thanh Mai. Thái Thượng Hoàng Trần Minh Tông thương tiếc bậc Quốc sư đã về Thanh Mai kính viếng và ngự bút ban hiệu cho Đệ Nhị Tổ là Tịnh Trí Tôn Giả, tên tháp là Viên Thông Bảo Tháp, tặng 10 lạng vàng để xây tháp.
Lễ hội chùa Thanh Mai diễn ra trong 3 ngày từ 5 đến 7/4 (tức từ 1đến 3/3 âm lịch). Ngoài các phần lễ tưởng niệm và khai hội, còn nhiều nội dung hoạt động khác như: giao lưu văn nghệ, tuần cúng tổ phật, tuần cúng tổ sư, đàn tụng kinh – du già, lễ tất./.