Bài 1: Dự án nạo vét lòng hồ chứa nước Bình Giang, đi ngược với chỉ đạo của tỉnh?

Theo tìm hiểu của Phóng viên Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử, trữ lượng cát, đất sét, đất bùn vô cùng lớn trong lòng hồ chứa nước Bình Giang (Phường Phả Lại, thị xã Chí Linh, Hải Dương). Từ nhiều năm trước, cư dân ở gần lòng hồ chứa nước Bình Giang đã lén lút khai thác. Để ngăn chặn hoạt động khai thác cát, đất sét, đất bùn trái phép làm ô nhiễm lòng hồ, bảo vệ công trình thủy lợi, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và cảnh quan Khu du lịch Côn Sơn - Kiếp Bạc, tỉnh Hải Dương đã chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp với chính quyền địa phương xử lý nghiêm những hộ cá thể, doanh nghiệp tư nhân khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép lòng hồ chứa nước Bình. Nhờ những hoạt động tích cực của chính quyền địa phương, hoạt động khai thác cát sỏi trái phép ở lòng hồ chứa nước Bình Giang tạm lắng xuống.

Nhiều hố đã bị doanh nghiệp khai thác sâu hàng chục mét, dồn nước lại để che giấu.

Thế nhưng, chỉ vài năm sau, đầu năm 2017 không hiểu vì lí do gì, UBND tỉnh Hải Dương lại giao thẳng mỏ cát sỏi lòng hồ chứa nước Bình Giang có trữ lượng ước tính lên tới hàng triệu m3 cho một doanh nghiệp tư nhân là Công ty Cổ Phần thương mại, xây dựng Thanh Hà có trụ sở ở Chí Linh, Hải Dương toàn quyền khai thác và sử dụng.

Không rõ, khi cấp giấy chứng nhận đầu tư Dự án nạo vét lòng Hồ chứa nước Bình Giang và tận thu các sản phẩm đi kèm cho Công ty Cổ Phần thương mại, xây dựng Thanh Hà tỉnh Hải Dương có biết, công ty này đã bán lại quyền khai thác cho một số hộ tư nhân để tận diệt nguồn tài nguyên dưới lòng hồ chứa nước Bình Giang.

Phản ánh đến Môi trường và Việt Nam điện tử, người dân Phường Phả Lại (Chí Linh, Hải Dương) cho biết: “Nhiều ngày qua trên địa bàn khu dân cư phường Phả Lại, Bình Giang có một doanh nghiệp đã tiến hành nạo vét dự án nạo vét hồ chứa nước Bình Giang. Điều đáng nói, trong quá trình nạo vét hồ đã làm cho mất nước sinh hoạt và tưới tiêu, gây sạt lở nhiều diện tích đất của các hộ dân sống ở khu vực hút cát. Bên cạnh đó, việc hàng ngày có hàng chục chuyến xe hổ vồ có gắn logo Công ty Minh Hằng chạy suốt ngày đêm ảnh hưởng tới đời sống của người dân. Việc vận chuyển khiến đất cát vương vãi trên đường, bụi bặm, ảnh hưởng tới môi trường xung quanh. Sự việc đã diễn ra nhiều ngày nhưng chưa có sự can thiệp của cơ quan chính quyền.”

Xe “Hổ Vồ” gắn logo Công ty Minh Hằng dùng để chuyên chở cát ra bãi tập kết.  

Có mặt tại lòng hồ để thực địa, nơi dự án nạo vét đang diễn ra rầm rộ, Phóng viên chứng kiến một bãi đất rộng khoảng 10ha, lòng hồ đã được khai thác sâu, nham nhở, nhiều chỗ để lại thành hố sâu hàng chục mét. Số lượng cát cũng đã được vận chuyển hầu hết ra ngoài, chỉ còn lại chút bùn và cát kém chất lượng. Những hố đã khai thác, được dồn nước vào để che lấp đi độ sâu thực sự đã bị khai thác.

Hàng ngày, có hàng chục xe tải, xe hổ vồ của Công ty Minh Hằng chạy từ sáng đến tối, chở đầy ắp cát vận chuyển ra khỏi lòng hồ Bình Giang. Đoàn xe tải hạng nặng vận chuyển đất cát ra khỏi hồ gây bụi bặm, nguy hiểm cho người dân nhưng không gặp phải bất kỳ sự can thiệp nào của các cấp chính quyền. Đáng nói là, trụ sở của UBND phường Phả Lại nằm cách không xa địa điểm khai thác là bao.

Khi Phóng viên đi theo một chiếc xe chở cát và đã tiếp cận được 2 địa điểm được coi là bãi tập kết cát khai thác từ đập Bình Giang. Bãi khu đô thị Constrexim Hồ Mật Sơn (Sao Đỏ, Chí Linh) ; bãi khu dân cư Bình Dương (phường Phả Lại, Chí Linh), với ước tính hàng triệu m3 cát đã được tập kết và đang chờ được giá để bán.

Có trong tay hồ sơ liên quan tới việc nạo vét, cải tạo lòng hồ chứa nước Bình Giang, được biết dự án này được UBND tỉnh phê duyệt tại công văn 673/UBND-VP, ngày 23/3/2017. Theo đó cấp quyền khai thác, thu hồi đất, cát cho Công ty cổ phần thương mại, xây dựng Thanh Hà (trên thực tế Công ty CP thương mại, xây dựng Thanh Hà đã bán lại dự án này cho đơn vị khác). Công văn này cũng chỉ rõ việc khai thác độ sâu từ cốt hiện trạng đến cốt +8m và trong giờ hành chính. Tuy nhiên, đối chiếu với thực địa mà Phóng viên ghi nhận tại nhiều hố đã bị khai thác đến hàng chục mét và bất kể ngày hay đêm đơn vị này vô tư vận chuyển.

Văn bản chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương.

Cũng theo công văn, Công ty cổ phần thương mại, xây dựng Thanh Hà chỉ được phép sử dụng các loại ô tô tự đổ loại 5-7 tấn. Trên thực tế đơn vị khác thác lại sử dụng các loại xe tải ba chân, xe hổ vồ vận chuyển.

Không chỉ có vậy, việc đào bới sâu và dồn nước vào các hố này đã khiến nguồn nước sinh hoạt và nguồn nước tưới tiêu của khu dân cư bị ảnh hưởng, không đảm bảo theo đúng kế hoạch số 41/KH-UBND ngày 18/3/2017 của UBND phường Phả Lại.

Như vậy, từ khi thực hiện dự án nạo vét lòng hồ Bình Giang mới chỉ vài tháng nhưng Công ty cổ phần thương mại, xây dựng Thanh Hà (đứng tên trên danh nghĩa) đã liên tiếp vi phạm nhiều lỗi theo quyết định phê duyệt của UBND tỉnh.

Vậy, đâu là nguyên nhân chính để doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, ngang nhiên đi ngược lại những chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương? Có hay không cấp chính quyền sở tại đang “bao che” cho những sai phạm, để doanh nghiệp lộng hành, trục lợi, vắt kiệt tài nguyên khoáng sản quốc gia./.

Phóng viên Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử sẽ tiếp tục thông tin!

Đình Tuyến - Báo Môi trường và Đô thị điện tử